Alimentatie (her)berekenen

Veel discussies tijdens scheidingen zijn ook het gevolg van het gevoel van onzekerheid over de nieuwe financiële toekomst. Want straks moeten er twee huishoudens leven van hetzelfde inkomen als voor de scheiding. Wat kunt u straks nog blijven doen? En hoeveel geld houdt u over om alles te betalen? Er zullen dus goede afspraken gemaakt moeten worden over alimentatie.

Is alimentatie verplicht?

Na de echtscheiding blijft u verplicht om financieel voor elkaar en uw eventuele kinderen te zorgen. Deze onderhoudsplichten staan vastgelegd in de wet. Er zijn twee soorten alimentaties:

• Partneralimentatie
• Kinderalimentatie

Wanneer moet ik alimentatie betalen?

Bij partneralimentatie moet u alimentatie betalen als uw ex-partner niet in zijn of haar eigen levensonderhoud kan voorzien. De partner met het hoogste inkomen draagt bij aan de kosten van levensonderhoud van de partner met het laagste inkomen.

Voor uw kinderen moet u altijd alimentatie betalen. In ieder geval tot ze 21 jaar zijn. U blijft na de scheiding samen verantwoordelijk voor uw kinderen, zowel voor de zorg als voor de financiën. Het doel van de kinderalimentatie is dat uw kinderen zo veel mogelijk dezelfde dingen kunnen blijven doen als voor de scheiding.

Het berekenen van de alimentatie is afhankelijk van diverse (financiële) factoren:

• Inkomen: welke eigen inkomsten zijn aanwezig? Of is het mogelijk dat er in de toekomst zelf een inkomen verdiend gaat worden? 
• Behoefte: welk bedrag is nodig om de huidige levensstandaard van de ex-partner en de kinderen voort te zetten?
• Draagkracht: hoeveel geld heeft u allebei te besteden en wat blijft over voor de alimentatie? 
• Omgangsregeling: hoe vaak zijn de kinderen bij u of bij uw ex-partner?
• Kindgebonden budget: dit wordt meegenomen in de berekening van de draagkracht voor de kinderalimentatie van de ouder die dit budget gaat ontvangen

Het berekenen van de alimentatie is daarom altijd maatwerk. De hoogte van het uiteindelijke alimentatiebedrag is namelijk mede afhankelijk van uw specifieke omstandigheden. Zo is het bijvoorbeeld ook belangrijk om naar de toekomstige woonlasten te kijken om te bepalen welke draagkracht en behoefte er straks is. 

Partneralimentatie berekenen

Op grond van de wet bent u verplicht om bij te dragen in het levensonderhoud van uw ex-partner. Deze verplichting is er als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft. Het hoeft echter niet altijd zo te zijn dat er partneralimentatie overeengekomen wordt. Dit kan aan de uitkomst van de berekeningen liggen, zo moet bijvoorbeeld uit de berekening blijken dat er wel draagkracht is om de alimentatie te betalen. Maar jullie kunnen zelf onderling ook afspraken maken over het wel of niet afspreken van partneralimentatie of de hoogte van de partneralimentatie. De hoogte van de partneralimentatie is overigens niet bij wet geregeld. Wel zijn er normen vastgelegd in het Rapport alimentatienormen (het zogenaamde Trema-rapport), deze normen dienen als leidraad. Hoe lang u recht heeft op partneralimentatie hangt af van uw situatie.

Hoeveel alimentatie moet ik betalen?

Bij het berekenen van hoeveel partneralimentatie u moet betalen spelen twee zaken een rol:

• De behoefte van degene met het laagste inkomen aan de ene kant
• De draagkracht van degene met het hoogste inkomen aan de andere kant

Dit houdt in dat er niet alleen wordt gekeken naar de behoefte van degene met het laagste inkomen, maar ook in hoeverre degene met het hoogste inkomen hierin kan bijdragen. Volgens de huidige wettelijke normen en richtlijnen kunt u niet meer alimentatie ontvangen dan u nodig zou hebben volgens uw behoefte en daarnaast kunt u niet meer alimentatie betalen dan waar u draagkracht voor heeft.

Kinderalimentatie berekenen

Beide ouders zijn en blijven na de scheiding samen financieel verantwoordelijk voor de kinderen. Deze onderhoudsverplichting voor uw kinderen is wettelijk geregeld en vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek en is dus verplicht. Bent u niet getrouwd, maar woonde u samen of heeft/had u een geregistreerd partnerschap? Ook dan bent u verplicht om ook na de scheiding bij te dragen aan de kinderkosten. De onderhoudsplicht ten opzichte van uw kinderen geldt namelijk voor alle ouders, dus ongeacht of u gehuwd of geregistreerde partners bent of samenwoont (met en zonder samenlevingscontract).

Hoeveel kinderalimentatie moet ik betalen? 

Jullie betalen naar ieders draagkracht bij aan de kosten van de kinderen. De bijdrage die u betaalt of ontvangt voor de kosten van het onderhoud van uw kinderen wordt kinderalimentatie genoemd en is afhankelijk van de gekozen omgangsregeling en de draagkracht. De afspraken over de kinderalimentatie worden opgenomen in het ouderschapsplan.

Bij het maken van de afspraken over de hoogte van de kinderalimentatie moet allereerst gekeken worden naar de behoefte van het kind. Het NIBUD gebruikt voor de kinderalimentatie speciale tabellen. Om goed de kinderalimentatie te kunnen berekenen wordt er uitgegaan van de inkomens van de ouders zoals die waren vlak voor de scheiding. De behoefte van het kind wordt naar rato van de draagkracht van beide partners berekend. 

Hierna wordt gekeken naar de draagkracht van beide ouders. Deze wordt bepaald door het inkomen van beide ouders en welk gedeelte van dit inkomen niet meegenomen kan worden voor de draagkracht (het draagkrachtloos inkomen) Met andere woorden; wat is het bedrag wat iedere ouder moet betalen en wat kan hij of zij missen. Dit wordt allemaal berekend volgens de wettelijke normen door de mediator. De mediator zal deze berekening uitleggen en bespreken met jullie. Hierdoor is er duidelijkheid bij beide ouders omtrent de financiële zaken wat de kinderen betreft.

Het alimentatiebedrag wordt jaarlijks aangepast met de wettelijke indexering, omdat onder meer de kosten van levensonderhoud en de lonen stijgen. De minister van Justitie en Veiligheid bepaalt wat het wettelijke indexering percentage volgens de tremanormen, de alimentatie indexatie, voor het komende jaar wordt.

De wettelijke plicht tot het betalen van kinderalimentatie eindigt in principe als uw kind 21 jaar wordt, tenzij uw kind kan aantonen dat hij of zij zelf niet in het levensonderhoud kan voorzien en dus nog behoeftig is. Daarnaast kunt u zelf in afwijkende afspraken hebben vastgelegd dat u als ouder, nadat uw kind 21 jaar is geworden, nog in de kosten blijft bijdragen, bijvoorbeeld omdat uw kind nog studeert.

U betaalt vanaf zijn/haar 18e verjaardag de kinderalimentatie rechtstreeks aan het kind en niet meer aan uw ex-partner, tenzij het kind nog inwonend is bij uw ex-partner. Indien uw kind inmiddels een (parttime) baan heeft, kunt u met elkaar bekijken of uw kind misschien zelf ook een gedeelte van de eigen behoefte in kan vullen. De hoogte van de kinderalimentatie kan hierdoor aangepast worden. 

Kinderalimentatie is niet aftrekbaar voor van de belastingen. De ontvangen kinderalimentatie hoeft u niet in te vullen op uw belastingaangifte. De kosten die u maakt om de alimentatie voor uw kinderen te ontvangen, zijn ook niet aftrekbaar. Als u kinderalimentatie betaalt, dan kunt u dit dus niet opgeven in uw belastingaangifte.

Indexering van de alimentatie

Ieder jaar wordt het alimentatiebedrag door middel van indexering aangepast, omdat onder meer de kosten van levensonderhoud en de lonen stijgen. De minister van Justitie en Veiligheid bepaalt wat het wettelijke indexering percentage volgens de tremanormen, de alimentatie indexatie, voor het komende jaar wordt.